Η γρίπη είναι μια μεταδοτική ιογενής λοίμωξη, η οποία εκδηλώνεται ως οξεία εμπύρετη ασθένεια με ποικίλους βαθμούς συστηματικών και αναπνευστικών συμπτωμάτων(4). Κάθε χρόνο, η γρίπη προκαλεί 3-5 εκατομμύρια περιπτώσεις σοβαρών ασθενειών και έως και 650.000 θανάτους παγκοσμίως(8).
Εξαιτίας της νοσηρότητας και της θνησιμότητας της νόσου, οι παγκόσμιες στρατηγικές δημόσιας υγείας εστιάζουν στην πρόληψη αλλά και την αποτελεσματική θεραπεία. Στην f-anazitisi και συγκεκριμένα στην ενότητα «Παθολογικά περιστατικά – Αντιμετώπιση» περιλαμβάνονται όλες οι πληροφορίες για την ολοκληρωμένη διαχείρισή της.
Μετάδοση & Διάγνωση
Οι ιοί της γρίπης ανήκουν στην οικογένεια των Orthomyxoviridae των ιών RNA. Οι ιικές τους γλυκοπρωτεΐνες (ΗΑ, ΝΑ) διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στη λοιμογόνο δράση και την παθογένεση της γρίπης. Η πλειοψηφία των επιδημιών γρίπης προκαλούνται από τα στελέχη Α και Β, που μεταδίδονται συνήθως αερογενώς, μέσω σταγονιδίων, από άτομο σε άτομο, αλλά και έμμεσα από την επαφή με μολυσμένα αντικείμενα(4). Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΕΟΔΥ για την περίοδο 2023-2024, κυκλοφόρησαν σε παρόμοιο βαθμό και οι δύο τύποι γρίπης, με ελαφριά συνολική υπερτέρηση του τύπου Α(7).
Η διάγνωση της γρίπης γίνεται συχνά με βάση την κλινική αξιολόγηση, ωστόσο έχουν αναπτυχθεί δοκιμασίες αυξημένης ευαισθησίας για την ταχεία ανίχνευση του ιού(4):
- Η ανάλυση PCR αντίστροφης μεταγραφάσης (RT‐PCR) αποτελεί μια εξαιρετικά ευαίσθητη και ειδική μέθοδο για την ανίχνευση του RNA του ιού.
- Ανοσοδοκιμασίες όπως οι ταχείες δοκιμές αντιγόνου (Rapid tests) ανιχνεύουν τα αντιγόνα των στελεχών Α και Β σε αναπνευστικά δείγματα, με αυξημένη ειδικότητα αλλά χαμηλότερη ευαισθησία.
Συμπτώματα, Επιπλοκές & Ομάδες υψηλού κινδύνου
Η τυπική περίοδος επώασης για τη γρίπη είναι μεταξύ 18 και 72 ωρών, και τα συμπτώματα της γρίπης εμφανίζονται ξαφνικά με μέση διάρκεια τις 7 ημέρες. Στα τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνονται ο υψηλός πυρετός, τα ρίγη, ο πονοκέφαλος, η γενικευμένη αδυναμία, η μυαλγία, η αρθραλγία και αναπνευστικά σημεία όπως πονόλαιμος, ξηρός βήχας και ρινίτιδα(4).
Εκτός από τα τυπικά συμπτώματα, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν ένα ευρύ φάσμα ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης της πνευμονίας, των παροξύνσεων της υποκείμενης πνευμονικής νόσου αλλά και εξωπνευμονικών συμπτωμάτων(8).
Στους πληθυσμούς που διατρέχουν κίνδυνο σοβαρής νοσηρότητας και θνησιμότητας ανήκουν(8):
- Οι έγκυες γυναίκες (ιδιαίτερα κατά το τρίτο τρίμηνο)
- Τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα
- Οι ασθενείς με πολλαπλές συννοσηρότητες
- Τα άτομα ηλικίας >60 ετών
- Τα παιδιά
Αντιγονική μετατόπιση & Εμβολιασμός
Αντιγονική μετατόπιση είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγραφούν οι μεταλλάξεις και η γενετική αναδιάταξη των ιών, καθιστώντας απαραίτητο τον ετήσιο εμβολιασμό κατά των νέων στελεχών που προκύπτουν(4,8).
Ο αντιγριπικός εμβολιασμός είναι μια από τις καλύτερες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας για την πρόληψη της μόλυνσης και ορισμένες μελέτες έχουν δείξει έως και 60% αποτελεσματικότητα του αντιγριπικού εμβολίου κατά της μόλυνσης από ιούς τύπου Α και Β(4). Γενικά, τα εμβόλια γρίπης διατίθενται σε δύο μορφές(8):
- Τριδύναμα, που περιέχουν αντιγόνα των υποτύπων γρίπης Α H1N1 και H3N2 και έναν από τους δύο υποτύπους γρίπης Β .
- Τετραδύναμα, που περιέχουν στελέχη H1N1, H3N2 και αμφότερες τις σειρές γρίπης Victoria και Yamagata.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση
Σε ήπιες περιπτώσεις γρίπης που χαρακτηρίζονται ως χαμηλού κινδύνου, θα πρέπει να προσφέρεται συμπτωματική και υποστηρικτική θεραπεία. Τα ΜΣΑΦ όπως η Παρακεταμόλη και η Ιβουπροφαίνη μπορούν να χορηγηθούν για τη μείωση των συμπτωμάτων, όπως πυρετός, κεφαλαλγία και πόνοι στους μύες(4). Αντίστοιχα για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του ανώτερου αναπνευστικού, όπως ο βήχας, μπορούν να χορηγηθούν αντιβηχικά (π.χ. Βουταμιράτη), βλεννολυτικά (π.χ. Αμβροξόλη) ή βρογχοδιασταλτικά (π.χ. Σαλβουταμόλη).
Τα συνταγογραφούμενα αντιιικά φάρμακα, όπως η Οσελταμιβίρη και η Ζαναμιβίρη, είναι φάρμακα δεύτερης γραμμής άμυνας, επιδεικνύοντας καλό επίπεδο αποτελεσματικότητας έναντι των ιών της γρίπης Τύπου Α και Β(4,5).
Συμπληρώματα διατροφής
Σύμφωνα με μελέτες, η ανάπτυξη οξείας αναπνευστικής λοίμωξης λόγω της μόλυνσης από κάποιο στέλεχος της γρίπης έχει συσχετιστεί με την εξάντληση θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό. Συγκεκριμένα, η λήψη συμπληρωμάτων Βιταμινών D, C, A, E και Ψευδαργύρου έχει αποδειχθεί πως βοηθά στην πρόληψη των αναπνευστικών λοιμώξεων και τη μείωση της διάρκειας των συμπτωμάτων τους(1).
Επιπρόσθετα, ορισμένα βότανα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη των λοιμώξεων του αναπνευστικού είναι:
- Το εκχύλισμα ρίζας Εχινάκειας το οποίο περιέχει πολυφαινόλες και παράγωγα του καφεϊκού οξέος που αναστέλλουν την απελευθέρωση του TNF-α(3).
- Το εκχύλισμα Ginseng που δρα άμεσα αναστέλλοντας την αναπαραγωγή του ιού και ταυτόχρονα ενισχύοντας την ανοσία του ξενιστή(2).
- Το αιθέριο έλαιο Ευκαλύπτου του οποίου τα βιοενεργά τερπένια αναστέλλουν τη δέσμευση, τη διείσδυση, την ενδοκυτταρική αντιγραφή και την απελευθέρωση ιού από τα κύτταρα ξενιστές(6).
Πηγές
- Abioye, AI, Bromage, S, Fawzi, W. (2021). Effect of micronutrient supplements on influenza and other respiratory tract infections among adults: a systematic review and meta-analysis. BMJ Glob Health, 6(1):e003176. https://doi.org/10.1136/bmjgh-2020-003176
- Antonelli, M, Donelli, D, Firenzuoli, F. (2020). Ginseng integrative supplementation for seasonal acute upper respiratory infections: A systematic review and meta-analysis. Complement Ther Med, 52:102457. https://doi.org/10.1016/j.ctim.2020.102457
- Chen, B-K, Chan, C-H, Tsao, A, Wang, C-K. (2024). Improvement of Echinacea purpurea and Ganoderma lucidum Extracts with Cell Model on Influenza A/B Infection. Molecules, 29(15):3609. https://doi.org/10.3390/molecules29153609
- Javanian, M, Barary, M, Ghebrehewet, S, Koppolu, V, Vasigala, V, Ebrahimpour, S. (2021). A brief review of influenza virus infection. J Med Virol, 93(8):4638-4646. https://doi.org/10.1002/jmv.26990
- Keilman, LJ. (2019). Seasonal Influenza (Flu). Nurs Clin North Am, 54(2):227-243. https://doi.org/10.1016/j.cnur.2019.02.009
- Mieres-Castro, D, Ahmar, S, Shabbir, R, Mora-Poblete, F. (2021). Antiviral Activities of Eucalyptus Essential Oils: Their Effectiveness as Therapeutic Targets against Human Viruses. Pharmaceuticals (Basel), 14(12):1210. https://doi.org/10.3390/ph14121210
- National Public Health Organization. https://eody.gov.gr/en/
- Tanner, AR, Dorey, RB, Brendish, NJ, Clark, TW. (2021). Influenza vaccination: protecting the most vulnerable. Eur Respir Rev, 30(159):200258. https://doi.org/10.1183/16000617.0258-2020
Image by Adobe Stock (https://stock.adobe.com/images/young-woman-receiving-the-vaccine-for-the-virus-caused-by-covid-19-immunization-of-the-population-fight-against-the-virus/429461793)
