12 Φεβρουαρίου 2024 Δυσφορία διαβητικού: Η αντιμετώπιση στο φαρμακείο

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι η σοβαρότερη μεταβολική νόσος της σημερινής εποχής, με ιδιαίτερα αυξημένη συχνότητα παγκοσμίως. Αποτελεί ένα χρονίως εξελισσόμενο μεταβολικό νόσημα, με ετερογενές και πολυπαραγοντικό υπόστρωμα, που χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα και διαταραχή του μεταβολισμού της.

Όταν ο ασθενής με διαβήτη προσέρχεται στο φαρμακείο και παραπονιέται ότι δεν νιώθει καλά και κυρίως περιγράφει ένα έντονο αίσθημα, με το οποίο δεν είναι εξοικειωμένος, ο φαρμακοποιός θα πρέπει να υποψιαστεί άμεσα ότι ο ασθενής υποφέρει από έλλειψη ή περίσσεια γλυκόζης.

Προκειμένου να αντιμετωπίσει αυτό το περιστατικό, ο φαρμακοποιός μπορεί να ανατρέξει στην f-anazitisi και ειδικότερα στην καρτέλα της ενότητας “Παθολογικά περιστατικά - Αντιμετώπιση” για τη Δυσφορία διαβητικού.

Εκεί αναγράφονται τα πιθανά συμπτώματα τα οποία μπορεί να είναι ποικίλα:

• Απλό αίσθημα δυσφορίας
• Παράλυση με δυσκολία στην ομιλία
• Ρίγη
• Σύγχυση
• Διέγερση
• Παραισθήσεις
• Ταχύπνοια
• Εμετός
• Κοιλιακό άλγος
• Αίσθηση πείνας που συνοδεύεται από πόνο

Ο φαρμακοποιός θα πρέπει να θέσει στον ασθενή ορισμένα ερωτήματα ώστε να αξιολογήσει τη σοβαρότητα της κατάστασής του, όπως η διάρκεια της δυσφορίας, άλλα συνοδά συμπτώματα, κ.α.

Σημεία σοβαρότητας που απαιτούν άμεση αντιμετώπιση είναι τα εξής:

√ Κώμα: Ο ασθενής δεν απαντά στις ερωτήσεις και δεν αντιδρά σε εξωτερικά ερεθίσματα (τσίμπημα με καρφίτσα, ομιλία κτλ.).

√ Υπογλυκαιμία: Ο ασθενής καθυστερεί να αναγνωρίσει πρόσωπα και πράγματα. Εάν η ανεπάρκεια σακχάρου στον εγκέφαλο διαρκέσει πολύ, τότε η βλάβη μπορεί να είναι ανεπανόρθωτη.

Τα μέτρα αντιμετώπισης περιλαμβάνουν:

• τοποθέτηση του ασθενούς σε ύπτια θέση,
• σκέπασμα του ασθενούς με κουβέρτα,
• μέτρηση του σακχάρου,
• κλήση προς το ΕΚΑΒ για διακομιδή στο νοσοκομείο και άδεια για αντιδιαβητική αγωγή.

Σε περίπτωση υπογλυκαιμίας

Εάν ο ασθενής δεν εμφανίζει προβλήματα επαφής με το περιβάλλον, συστήνεται η χορήγηση γλυκόζης με κάποια από τις παρακάτω μορφές: ζαχαρόνερο, χυμοί φρούτων, μαρμελάδα, μπισκότα, κομπόστα, dextrose (glucose) monohydrate.

Εάν ο ασθενής εμφανίζει προβλήματα επαφής με το περιβάλλον, προκειμένου να προστατευθεί το αναπνευστικό του σύστημα πρέπει να τοποθετηθεί σε θέση πλάγια σταθεροποιητική (η μία του πλευρά να εφάπτεται στο κρεβάτι). Επίσης ο φαρμακοποιός προετοιμάζει την ένεση του φαρμάκου που θα χρησιμοποιηθεί από το γιατρό (Glucagon).

Σε περίπτωση υπεργλυκαιμίας

Συνήθως συναντάται κατά την περίοδο έναρξης του διαβήτη ή ύστερα από κακή ρύθμιση ή/και λανθασμένη χρήση του φαρμάκου από τον ασθενή (π.χ. διακοπή της ινσουλίνης).

Ο ασθενής πρέπει να τοποθετηθεί σε θέση πλάγια σταθεροποιητική (η μία του πλευρά να εφάπτεται στο κρεβάτι) και ο φαρμακοποιός να είναι προετοιμασμένος για πιθανή προβληματική επαφή του ασθενή με το περιβάλλον και/ή για συχνούς εμετούς. Η φαρμακευτική αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας περιλαμβάνει χορήγηση ινσουλίνης ταχείας έναρξης δράσης, πάντα σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό.

Ιδιαίτερα Σημεία Προσοχής: Σε περίπτωση υπογλυκαιμίας το άτομο μπορεί να εμφανιστεί ταραγμένο ή με έντονη επιθετική στάση στη συμπεριφορά του.

* Ας σημειωθεί, ότι όλα τα στοιχεία των σκευασμάτων που προτείνονται, αναλύονται διεξοδικά στην ενότητα “Το φάρμακο με ματιά”, στην οποία ο φαρμακοποιός μεταφέρεται άμεσα με ένα απλό “κλικ”.

** Η δυσφορία διαβητικού είναι ένα από τα 120 παθολογικά περιστατικά της θεματικής ενότητας “Παθολογικά περιστατικά - Αντιμετώπιση” της f-anazitisi, η οποία παρέχει άμεσα γνώση, ενημέρωση και την κατάλληλη σε κάθε περίπτωση συμβουλή στον φαρμακοποιό σε ότι αφορά θέματα της καθημερινής φαρμακευτικής πρακτικής.

Image by: https://www.freepik.com/free-photo/diabetic-person-checking-their-glucose-level_65654084.htm#query=diabetic%20patient&position=0&from_view=search&track=ais&uuid=cb68d1f8-1f04-4933-acd2-12a06edb5332